O proxecto da nova depuradora de Vigo acaba de rexistrar un cambio radical nas dimensións previstas ao reconfigurarse para chegar a dar servizo a 850.000 persoas, en lugar das 600.000 contempladas nos obxectivos fixados para devandita infraestrutura. O anuncio foi feito onte polo conselleiro de Medio Ambiente, Manuel Vázquez, nunha visita ao Concello vigués, onde asegurou que a modificación obedece á vontade de «levar a cabo ou mellor proxecto posible, sen limitacións de custes ou espazo».

A reforma do proxecto obrigará a incrementar nun 30% os fondos destinados á súa construción ata chegar a 234 millóns de euros, que deberán custear o Ministerio de Medio Ambiente e a Xunta, no que, segundo subliñou Vázquez, «vai ser ou maior proxecto hidráulico dá historia de Galicia e un dous máis custosos de España».

Imprevisión

Ante a escasa reserva de terreos que para a nova depuradora contempla o recentemente aprobado PXOM (Plan Xeral de Ordenación Municipal) de Vigo, será necesario expropiar seis hectáreas de parcelas xunto á desembocadura do río Lagares, onde se sitúan casas e leiras dispersas, ademais dun instituto cuxos profesores e pais de alumnos xa mostraron o seu rexeitamento á construción da nova planta. O chan a ocupar duplica o da parcela da estación depuradora actual, levantada ademais en parte sobre terreos de dominio público marítimo terrestre que agora deberán quedar liberados e que pasarán a depender do Concello para que cre unha zona de esparexemento de dúas hectáreas de extensión. «Un erro de cálculo» foi esgrimido polo alcalde, Abel Caballero, para explicar a falta de previsión do PXOM en devandita instalación, para a que se reservaron 16.000 metros, en lugar dos 60.000 que agora se requiren.

O proxecto realizado pola empresa pública Acuanorte será presentado este mes pola ministra de Medio Ambiente, Elena Espinosa, quen o entregará á Xunta para o seu desenvolvemento tras asinarse o acordo de financiamento. O Goberno central tiña previsto cubrir o 57,7% do proxecto, e a Xunta, o 42,2% restante, en ambos os casos con cargo a fondos europeos. Segundo Vázquez, devandita repartición manterase agora, polo que se comprometeu a que os Presupostos da Xunta para o próximo ano reserven unha importante partida para tal fin, como os do Estado contemplan xa 101,4 millóns de euros.

Dentro de prazo

Segundo o conselleiro, a obra culminarase no 2011, tal e como prometeu á UE para evitar a multa millonaria que ameazaba a España pola alta presenza de verteduras fecais na ría de Vigo e a súa incompatibilidade coa súa explotación marisqueira. Os técnicos cren que dito prazo é excesivamente axustado ao ter que compatibilizar a obra (prevista agora entre 18 e 24 meses) e o funcionamento da actual depuradora.

A Consellería de Medio Ambiente e o Concello de Vigo deron onte un ultimato aos responsables dos 22 puntos de verteduras ilegais que se atoparon ao longo da canle do río Lagares para que procedan a canalizar as súas augas residuais a través do sistema de saneamento público ou mediante actuacións particulares se se trata de residuos industriais especiais.

A advertencia dará paso ao selado durante as próximas dúas semanas de todos os puntos de vertedura detectados, labores que se complementarán coa limpeza da canle dun río netamente urbano ao cruzar ata chegar a Samil case todo o termo municipal vigués. «É ou punto e final na contaminación do Lagares, imos a dar un machadazo contra vos que contaminan un río que ten demostrado que aínda ten vida e se autosanea», advertiu Manuel Vázquez, que resaltou así a capacidade de recuperación dun río infestado historicamente de puntos de verteduras incontroladas, canalizacións diversas e sometido a unha gran presión por parte da poboación e as industrias que se sitúan nas súas marxes. As dúas actuacións previstas servirán, a tenor das análises da consellería, para elevar a calidade das augas do Lagares, sen necesidade de repoboar con flora ou fauna a súa canle.

Medio millón de euros

O proxecto de descontaminación terá un custo de entre 400.000 e 500.000 euros e antecederá á construción dun carreiro no curso alto do río, similar ao que percorre a canle nos seus últimos sete quilómetros, desde a avenida de Madrid (na saída da cidade cara a Ourense) ata a praia de Samil, pasando antes xunto ao estadio de Balaídos e a estación depuradora. O conselleiro non avanzou cal será a extensión de devandito paseo, aínda que asegurou que terá toda a extensión que o urbanismo e a protección ambiental do río permitan.

A finais da década dos anos noventa, e coincidindo coa ampliación da depuradora que agora será substituída, a Xunta levou a cabo a primeira fase do paseo que acompaña ao Lagares ata a ría de Vigo, nun proxecto que ata pretendeu encher o río de patos para demostrar a recuperación da contorna, pero as aves apenas duraron uns días.

Aínda que a formulación inicial era o de construír subterráneamente a nova depuradora, finalmente só as fases de depuración de augas realizaranse no subsolo, ocupando nove metros baixo terra e un en superficie. O resto, fundamentalmente o tratamento de lodos, situaranse nunha nave cuxa altura non foi desvelada onte, pero que os técnicos chegaron a cifrar en ata 21 metros. Tanto o conselleiro como o alcalde vigués aseguraron que a obra terá o menor impacto visual posible ao situarse xunto á costa e nas proximidades da praia de Samil. Ademais, construirase un novo emisario, que custará 30 millóns.

O incendio das naves industriais do barrio do Gorxal segue incidindo na calidade das augas do río Lagares un mes despois de que o lume destruíse o complexo situado en Puxeiros, nos arredores de Vigo. Uns 6.000 euros están custando cada día ás arcas públicas os medios que se empregan desde entón para eliminar a presenza de verteduras tóxicas, que nas primeiras xornadas chegaron á praia de Samil obrigando ás autoridades sanitarias a pechala durante un fin de semana para o baño. A cifra foi desvelada onte polo conselleiro de Medio Ambiente, que elevou a un millón de euros o investido desde entón na recuperación do río, nun operativo que, asegurou, concluirá dentro duns días.

Lejías e deterxentes

A auga do castigado río Lagares viuse agredida pola vertedura de deterxentes e lejías almacenados nas naves. O contacto co curso alterou o pH da auga, elevando o nivel dos seus sales, o que provocou unha morte masiva de peixes ademais de distintos graos de afección á flora.

A limpeza e a retirada dos compostos químicos que aínda permanecen no interior do inmoble esnaquizado polo lume o 6 de setembro pasado será a última actuación que levará a cabo por parte da Xunta e o Concello de Vigo. A partir dese momento iniciarase un proceso de reclamación das cantidades gastadas na loita contra a contaminación da zona afectada tanto do río vigués e a praia de Samil como na rexeneración de devanditos espazos. Manuel Vázquez adiantou que a acción se concentrará sobre os seguros das naves industriais arrasadas polo lume.

Autorregeneración

O conselleiro asegurou que os técnicos recomendan non realizar máis intervencións sobre o río vigués máis aló de rematar coa limpeza da canle e loitar contra as verteduras, ante o convencemento de que a propia capacidade regeneradora do Lagares acabará por devolver ás súas augas un nivel aceptable.