Non foi a catástrofe da factoría de Brenntag en Caldas de Reis, que deixou o Umia fóra de combate, pero sen dúbida as consecuencias ambientais do sinistro de onte son importantes. Aínda que a Consellería de Medio Ambiente tomou medidas inmediatas, as verteduras químicas a un río de canle tan exigua como o Lagares afectáronlle con rapidez. De feito, pouco despois empezaban a recollerse peixes mortos nas súas marxes e, a media tarde, veciños de casas próximas á depuradora, case na súa desembocadura, confirmaban que ata alí chegara a vertedura. Nesa zona, persoal de Medio Ambiente localizaba tamén peixes mortos e ata algunha ave, e sospéitase que tamén se producirán danos na flora.

O conselleiro, Manuel Vázquez, preocupouse nun primeiro momento pola posibilidade de que se produciu contaminación atmosférica. Tras instalar unha unidade de control descartouse que se produciu unha nube tóxica e garantiu que neste campo había completa tranquilidade.

A partir dese momento as preocupacións centráronse no río Lagares, xa que a poucos metros da nave atópase un arroio que verte nun afluente do río. A devandito regacho chegaron miles de litros de auga utilizada na extinción do lume. Obviamente, fíxoo acompañada dos produtos químicos almacenados e as consecuencias foron inmediatas. En diversos tramos do río formáronse espectaculares cheas de espuma e empezaron a aparecer peixes mortos.

Persoal de Medio Ambiente reforzado por operarios de Tragsa colocaron coa maior rapidez posible tres barreiras para controlar a vertedura. A primeira, á beira da nave, outra augas abaixo e unha terceira xunto á ponte da avenida de Madrid, xa no tramo medio do río. Inclúen estas barreiras diques de contención con area e produtos para absorber a contaminación, como serrín e casca de piñeiro. Con todo, como adoita ocorrer nestes casos, o resultado é sempre parcial e a media tarde foi necesario instalar unha cuarta barreira preto da desembocadura.

A pesar diso, o conselleiro reiterou que os danos non van ser moi graves, «xa que o compoñente principal dos produtos almacenados é lejía, isto é, hipoclorito, ademais de deterxentes e alcol, todos eles biodegradables. Haberá mortaldade, sobre todo ao principio, pero pode garantirse que a canle quedará desinfectado», explicou. No entanto, Samil loce a bandeira amarela por precaución.

Visión de conxunto

Acompañado dos directores xerais de Desenvolvemento Sostible, Emilio Fernández, e de Calidade Ambiental, Joaquín Buergo, Vázquez controlou directamente as medidas adoptadas. Pouco despois, o conselleiro, acompañado do alcalde vigués, sobrevoou nun helicóptero da Xunta a zona afectada polo incendio e a canle do Lagares, para ter unha visión de conxunto.

Entre os seus colaboradores planeou nestas primeiras horas o recordo da catástrofe do Umia, que lle mantivo unha semana recluído en Caldas de Reis, xunto aos principais responsables do departamento, pero segundo avanzaba o día a tranquilidade íase impondo.

A seguridade que xa ao mediodía exhibía o conselleiro non a tiveron nun primeiro momento os bombeiros cando chegaron ao lugar. Ao penetrar na nave atopáronse cun fume densísimo, polo que tiveron que empezar a traballar ignorando as súas características.